Siemiątkowski Tomasz Jan (1786–1830), generał brygady WP. Ur. 19 XII we wsi Tłokinia (pow. kaliski), był synem Jakuba i Julianny z Walchnowskich.
W listopadzie 1806 wstąpił S. do formowanej w Poznaniu, w związku z przewidywanym przyjazdem cesarza Napoleona, Gwardii Honorowej pod dowództwem Jana Nepomucena Umińskiego. Dn. 16 XII mianowany został podporucznikiem przez gen. Wincentego Aksamitowskiego, dowodzącego w zastępstwie nieobecnego gen. Jana Henryka Dąbrowskiego formowaną wówczas Legią Poznańską. Skierowany do powstającego w Gnieźnie i Rogoźnie regimentu jazdy tzw. przedniej straży (późniejszego 1. p. strzelców konnych Legii Poznańskiej) dowództwa Celestyna Sokolnickiego, otrzymał 27 II 1807 awans na porucznika. W marcu pułk S-ego wszedł w skład nowego pułku jazdy Legii Poznańskiej formowanego we Wschowie przez płk. Kazimierza Turnę, w którym 20 V pod obleganym Gdańskiem awansował S. na kapitana. Dn. 2 VI 1807 pułk, noszący od 4 VI nazwę 5. p. strzelców konnych, przydzielony do 8. korpusu Wielkiej Armii marsz. A. Mortiera, działającego przeciwko głównym siłom wojsk rosyjskich, wyruszył spod Gdańska na teren działań wojennych. S. odznaczył się 14 VI w bitwie pod Friedlandem i został wymieniony w raporcie złożonym przez płk. Turno gen. Dąbrowskiemu. Po zakończonej kampanii pułk S-ego stał wzdłuż rzeki Pilicy, a następnie w Kościanie, Śmiglu i Grodzisku. Dn. 6 III 1808 otrzymał S. Krzyż Kawalerski Virtuti Militari. W lecie 1808 stacjonował z pułkiem w okolicach Warszawy, 1 XI udał się do dep. łomżyńskiego.
Kampanię austriacką 1809 r. odbył S. w brygadzie gen. Michała Sokolnickiego. Przed szturmem na przedmoście pod Ostrówkiem (2/3 V) wysłany został do dowództwa austriackiego z wezwaniem do kapitulacji, dokonał wówczas rozpoznania sił nieprzyjaciela, wykorzystanego następnie przy akcji szturmowej. Wyznaczony został przez gen. Sokolnickiego do zinwentaryzowania magazynów znajdujących się w zdobytym Sandomierzu. Dn. 6 VI odznaczył się w starciu pod Koćmierzowem, gdzie na czele swojej kompanii brawurowym atakiem przyczynił się do ucieczki nieprzyjaciela. Gen. Sokolnicki w raporcie wysłanym 7 VI do ks. Józefa wysoko ocenił S-ego. Po skończonej wojnie pułk S-ego stał w Pińczowie i okolicach, a on sam ze swoją kompanią w Pęczelicach, 9 X 1809 awansował na stopień szefa szwadronu (często jeździł do Krakowa, gdzie oddawał się hazardowej grze w karty). W r. 1810 pułk stacjonował początkowo w Rawie, następnie przeszedł do dep. kaliskiego (sztab pułku w Sieradzu, S. z kompanią w Warcie, a następnie w Kole). W r. 1811 pułk stał garnizonem w Skierniewicach, potem w Kozienicach, późną jesienią (1 XI) przybył do Warszawy, tworząc z 14. p. kirasjerów 3. brygadę 2. dyw. armii Ks. Warsz. S. dowodził w pułku 1. szwadronem, przed rozpoczęciem działań wojennych r. 1812 szwadronem 2., sam pułk wchodził, obok 13. p. huzarów, w skład brygady jazdy gen. Antoniego Sułkowskiego przydzielonej do 18. dyw. piechoty gen. Karola Kniaziewicza.
S. odbył kampanię rosyjską uczestnicząc w bitwach i potyczkach stoczonych przez pułk. Po bitwie o Smoleńsk (17 VIII), wysłany został ze swoim szwadronem i kompanią piechoty dla dokonania rozeznania i znalezienia brodu na Dnieprze, w dniu następnym szwadron szedł w awangardzie 8. korpusu Wielkiej Armii gen. A. Junota i uczestniczył w bitwie pod Walutyną Górą (19 VIII). Dn. 22 VIII S. otrzymał Order Kawalerski Legii Honorowej (nr 31672 – u Łozy błędnie). Odznaczył się w bitwie pod Winkowem (18 X), gdzie «istotnie Siemiątkowski komendę pułku objął […]. Był to człowiek nie tylko wielkiej odwagi, ale wielkiej przytomności w chwili działania» (Henryk Dembiński). Po powrocie do kraju został wcielony do na nowo formowanego 15. p. ułanów (18 I 1813), otrzymując awans na majora. Z pułkiem przeszedł do Strykowa, stąd do Raszkowa, gdzie wszedł w skład brygady jazdy lewego skrzydła gen. Józefa Łączyńskiego. Dotarł do Kalisza i 18 II przebił się przez wojska nieprzyjaciela, aby w Saksonii połączyć się z dyw. gen. Dąbrowskiego. Dowodził pułkiem w miejsce nieobecnego płk. Augustyna Trzecieskiego, przekazał w marcu komendę mjr. Józefowi Dwernickiemu. W utworzonym w kwietniu w Wetzlar Polskim Korpusie Obserwacyjnym gen. Dąbrowskiego S. jako podszef sztabu zastępował przez dłuższy czas na stanowisku szefa sztabu chorego ppłk. Ignacego Mycielskiego. Objął następnie obowiązki szefa sztabu jazdy korpusu, na czele której stanął gen. Jan Krukowiecki. Dn. 29 VIII awansował S. na pułkownika z przeznaczeniem na dowódcę 4. p. ułanów w 18. brygadzie jazdy lekkiej gen. Krukowieckiego, w miejsce po poległym 21 VIII pod Bosdorf płk. Telesforze Kostaneckim. Wypad poprowadzony 6 IX przez S-ego z jednym szwadronem swojego pułku oraz batalionem piechoty pod Jüterbog zakończył się, mimo bohaterskiej szarży szwadronu, rozbiciem oddziału polskiego. Po bitwie pod Dennewitz S. na czele szwadronów brygady gen. Krukowieckiego kilkakrotnie odważnie szarżował, chroniąc cofający się korpus marszałka M. Neya. Odznaczył się 10 X pod Düben w ataku na wojska feldmarszałka pruskiego G. Blüchera, 12 X nagrodzony został Orderem Oficerskim Legii Honorowej. W drugim dniu bitwy pod Lipskiem pułk S-ego wraz z brygadą gen. Krukowieckiego opuścił dywizję gen. Dąbrowskiego i połączył się z korpusem ks. Józefa. W bitwie lipskiej S. został ranny (19 X). Z resztkami pułku przedostał się do Francji i stanął 20 XI w Sedanie.
Dn. 31 XII 1813 S. przeznaczony został na dowódcę powstającego 2. p. ułanów. Z rozkazu cesarza pułk S-ego wraz z 1. p. ułanów odłączony został od korpusu gen. Dąbrowskiego i pod wodzą gen. Ludwika Paca przybył 28 I do Châlons, skąd skierowano go na służbę patrolową w okolice Vitry i Saint-Dizier. Oddziały pułku liczące po kilkadziesiąt ludzi poprzydzielano do poszczególnych korpusów francuskich – do korpusu marsz. C. Victora, do pułku czerwonych szwoleżerów gwardii gen. P. Colberta, do garnizonu Soissons dowództwa gen. J. Moreau. S. z kompaniami wyborczymi pułku uczestniczył w bitwach pod Montmirail (11 II), Château-Thierry (12 II), Berry-au-Bac (5 III), Craonne (7 III), gdzie został ranny, Laon (10 III), Reims (17 III), Arcis-sur-Aube (20 III), Saint-Dizier (26 III). Po abdykacji Napoleona, przejęciu zwierzchnictwa nad wojskiem polskim przez w. ks. Konstantego, pułk S-ego w składzie korpusu dowodzonego przez gen. Wincentego Krasińskiego opuścił Paryż, 7 VII 1814 przekroczył Ren i 11 VIII wszedł w granice Ks. Warsz.
S. wstąpił do organizowanego wojska powstającego Król. Pol., 20 I 1815 umieszczony został w stopniu pułkownika na stanowisku dowódcy szwadronów wzorowych strzelców konnych, przemianowanych 20 VI t.r. na szwadrony strzelców konnych gwardii. Dn. 1 XII 1815 otrzymał Order Św. Anny 2. kl. z brylantami. Przy organizacji 27 IX 1817 pułku strzelców konnych gwardii objął w nim stanowisko dowódcy 1. dywizjonu, ale już 3 XI 1817 wziął dymisję (motywowaną złym stanem zdrowia) z pozwoleniem noszenia munduru. Był członkiem czynnym warszawskiej loży wolnomularskiej «Bracia Zjednoczeni» (1820).
Dn. 9 X 1820 S. wrócił do służby, otrzymując przydział do sztabu w. ks. Konstantego. W czasie obozów letnich wojska polskiego organizowanych corocznie pod Warszawą, pełnił w l. 1821–3 obowiązki szefa sztabu tych obozów. Odznaczony został 7 IX 1822 Orderem Św. Włodzimierza, 5 X 1823 – Orderem Św. Stanisława 2. kl. Po śmierci (5 XII 1823) gen. Józefa Tolińskiego, szefa Sztabu Głównego, S. 6 XII 1823 przeznaczony został do tymczasowego pełnienia obowiązków podszefa Sztabu Głównego, 3 IX 1826 otrzymał nominację na stopień generała brygady pełniącego obowiązki szefa Sztabu Głównego. Gdy nominalnym szefem był gen. D. Kuruta, S. w rzeczywistości był «tylko figurantem załatwiającym bieżące sprawy kancelarii» (Wacław Tokarz). W lecie 1827 przebywał S. na urlopie w uzdrowiskach niemieckich. W czasie pobytu cara Mikołaja I w Warszawie S. 24 V 1829 otrzymał Order Św. Stanisława 1. kl. Nagroda nie była przypadkowa. Sztab Główny posiadał własną sieć szpiegowską penetrującą organizacje konspiracyjne. Przekazywała ona wiadomości S-emu, a ten z kolei posyłał raporty swoje do gen. Kuruty. Dn. 24 V 1830 otrzymał Znak Honorowy za 20 lat wzorowej służby oficerskiej.
W Noc Listopadową 29 XI 1830 S. na placu Saskim organizował opór przeciwko powstańcom, zgodnie z otrzymywanymi rozkazami w. ks. Konstantego. Miał do dyspozycji żołnierzy z dawnego swojego pułku – strzelców konnych gwardii oraz żandarmów wojskowych. Patrole S-ego odbierały powstańcom broń, a ich samych osadzały na odwachu. S. odmówił przystąpienia do powstania, choć położenie jego stawało się coraz trudniejsze. Po utarczkach na placu Saskim, na którym S. nadal się utrzymywał, już po północy koło pałacu Brühlowskiego zajechał drogę próbującym się przedostać na plac – plutonowi saperów i kompanii grenadierów gwardii. W odpowiedzi na obelgi S-ego pod adresem żołnierzy i idących za nimi cywilów padł strzał, oddany przez podoficera grenadierów gwardii Ludwika Balińskiego, który S-ego zwalił z konia. Przeniesiony został do swojego mieszkania w pałacu Saskim, gdzie zmarł 30 XI 1830. Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Dla uczczenia pamięci poległych z rąk powstańców sześciu generałów, między nimi S-ego, nazwiska ich umieszczono na pomniku wzniesionym na rozkaz Mikołaja I wg projektu A. Corazziego na placu Saskim w Warszawie (odsłonięcie 29 XI 1841). Pomnik stał tam do r. 1894, następnie przeniesiony na plac Zielony (obecnie pl. Jana Henryka Dąbrowskiego), w r. 1917 został rozebrany.
Z małżeństwa z Apolonią ze Zbijewskich miał S. synów: Konstantego, Włodzimierza i Jana. Żona wniosła S-emu w posagu majątek na Wołyniu. Otrzymała od powstańczego Rządu Narodowego jako wdowa jednorazową gratyfikację pieniężną z równoczesną odmową przyznania stałej renty wdowiej. Uzyskała ją po upadku powstania od władz carskich. Mieszkała w Hotelu Rzymskim przy ul. Trębackiej 16 (634a) w Warszawie (1854).
Łoza, Legia Honorowa; Biernatowie B. i A., Cmentarz powązkowski w Warszawie. Materiały inwentaryzacyjne, W. 1992 II; Szenic S., Cmentarz Powązkowski 1790–1850, W. 1979; Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędników wojskowych, tak w służbie będących jak i dymisjonowanych Znakiem Honorowym zaszczyconych, W. 1830; Łoza, Kawalerowie Orderu św. Stanisława (1.12.1815 – 29.11.1830), „Mies. Herald.” R. 9: 1930 s. 100, R. 11: 1932 s. 61; Małachowski-Łempicki, Wykaz pol. lóż wolnomularskich; Xięga Pamiątkowa […] zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy armii polskiej […] krzyżem wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych, Lw. 1881; – Albrecht J., Z dziejów jazdy Księstwa Warszawskiego, W. 1922 s. 80, 87; Gembarzewski B., Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831, W. 1925 s. 60, 64; tenże, Wojsko Pol. 1807–1814; tenże, Wojsko Pol. 1815–1830; Harbut J., Noc listopadowa, W. 1926; Kukiel M., Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej 1795–1815, P. [b.r.w.]; Łukasiewicz M., Armia księcia Józefa 1813, W. 1986; Pachoński J., Generał Jan Henryk Dąbrowski 1755–1818, W. 1981; Powstanie listopadowe 1830–1831. Dzieje wewnętrzne. Militaria. Europa wobec powstania, W. 1980; Sokolnicki M., General Michał Sokolnicki 1760–1815, Kr.–W. 1912; Tarczyński M., Generalicja powstania listopadowego, W. 1980; Tokarz W., Sprzysiężenie Wysockiego i Noc Listopadowa, W.–Kr. 1925; tenże, Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831, W. 1990; – Barzykowski, Hist. powstania, I; [Dembiński H.], Pamiętnik […] jenerała wojsk polskich, P. 1860 s. 75–7, 84, 92, 110, 125, 162–3; Golejewski H., Pamiętnik, Kr. 1971 I; Korespondencja księcia Józefa Poniatowskiego z Francją, P. 1929 V; Lelewel P., Pamiętniki i diariusz domu naszego, Wr. 1966; Łubieński R., Generał Tomasz Pomian hrabia Łubieński, W. 1899 II 7; Mroziński J., Dzieła wszystkie, Wr. 1987 II; Niemcewicz J. U., Pamiętniki z 1830–1831 roku, Kr. 1909; [Patelski J.], Wspomnienia wojskowe […] z lat 1823 1831, Wil. 1914; Pawłowski B., Dziennik historyczny i korespondencja polowa generała Michała Sokolnickiego 1809 r., Kr. 1932; [Prądzyński I.], Pamiętniki generała…, Kr. 1909 I; Roczniki Wojskowe Król. Pol. 1817, 1821–30 (W.); Rozkazy dzienne Naczelnego Wodza 1815–1817, 1820–1830 (W.); Skorowidz miasta Warszawy, W. 1854 R. 1 (dot. żony Apolonii); Sułkowski A. P., Listy do żony z wojen napoleońskich, W. 1987; – „Gaz. Warsz.” 1815 nr 98; „Kur. Warsz.” 1831 nr 313; „Przew. Warsz.” R. 2: 1827 s. 60, 107; – AGAD: Akta KRW rkp. 69c s. 18–19, rkp. 329 s. 45; Archives Historiques du Ministère de la Guerre w Paryżu, Château de Vincennes, Sekcja Admin.: Teki osobowe; Archives Nationales w Paryżu: AF côté IV 804; B PAN w Kr.: rkp. 1182 k. 14, rkp. 8798 (teki Staszewskiego); Parafia św. Krzyża w W.: Ks. zmarłych z r. 1830 nr 2022; – Bielecki R., Wojsko polskie w kampanii 1814 roku (mszp. w posiadaniu Z. Zacharewicza); Łoza S., Virtuti Militari 1792–1819, W. 1953 (mszp. w posiadaniu Z. Zacharewicza); – Kartoteka oficerów WP 1815–1831 Zbigniewa Zacharewicza z Kr.; Mater. Red. PSB.
Zbigniew Zacharewicz